Yetkili makam kararı ile vatandaşlık 4 yolla kazanılabilir.
Genel Olarak Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişiler gerekli şartları sağlaması halinde yetkili makamlarca vatandaşlık alabilirler. Genel kuralları (iyi ahlak sahibi, Türkçe konuşabilen, Türkiye’de kesintisiz 5 yıl ikamet etmek, kamu düzenine aykırı davranmayan gibi) yerine getiren kişilerin vatandaşlık talebi devlet tarafından onaylanırsa Türk vatandaşlığı kazanılmış olur.
İstisnai Olarak Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Bazı yabancı kişilere istenilen özelliklere sahip olmasa da istisnai olarak vatandaşlık verilebilir. Türkiye'de olağanüstü hizmetler yapan ya da Bakanlık tarafından teklifte bulunulan kişiler, vatandaşlık kazanmaları zorunlu görülenler, Türk soyundan olanlar ve Türk kültürüne bağlı olarak yaşamak isteyenler Bakanlar kurulu kararı ile, kamu düzenine engel teşkil etmemek koşulu ile istisnai olarak Türk vatandaşlığına alınabilirler.
Yeniden Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Herhangi bir nedenle vatandaşlığını kaybetmiş kişilerin tekrar vatandaşlık almalarıdır. Türk vatandaşlığının ikamet şartına bağlı olmadan yeniden kazanılması için belirli şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar; çıkış izni alarak vatandaşlığı kaybedenler, anne ve babalarından dolayı iradeleri dışında vatandaşlık kaybedenler, usulüne uygun bir şekilde Türk vatandaşlığından çıkıp başka ülke vatandaşlığına geçenler şeklinde sıralanabilir.
Türk vatandaşlığının ikamet şartına bağlı olarak yeniden kazanılmasında ise şartlar; önceden Türk vatandaşı olup çeşitli nedenlerle vatandaşlığını kaybedenler Türkiye’de 3 yıl ikamet ederek ve bu süre içerisinde kamu düzenine aykırı davranmayarak vatandaşlıklarını yeniden kazanabilirler.
Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Bir Türk vatandaşı ile evli olmak Türk vatandaşlığını doğrudan kazandırmaz. Başvuru yapan kişinin en az 3 yıldır bir Türk vatandaşı ile evli olması ve evliliğinin sona ermemiş olması gerekmektedir. Bu sayede vatandaşlık başvurusu yapabilir. Başvuru sonucunda ilgili makamlarca başvuru yapan kişinin belirli şartlara uygun olup olmadığı araştırılır. Bu şartlar; kamu düzenine engel teşkil etmeyecek şekilde davranma, ailesi ile birliktelik halinde yaşama ve evlilik dışı kötü faaliyetlerde bulunmama şeklindedir.
Ergin olmayan yabancı ülke vatandaşı çocuğun Türk vatandaşı tarafından evlat edinilmesi sonucu çocuğun Türkiye’deki kamu düzenini bozmaması şartıyla Türk vatandaşlığına geçebilir. Buradaki en önemli şart evlat edinilecek çocuğun erişkin bir birey olmaması gerekmektedir.
İradeleri dışında başka ülke vatandaşı olmuş kişilerin seçme haklarını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanmalarıdır. Genel olarak anne veya babaya bağlı olarak kaybedilen vatandaşlık başvurular ve gerekli şartların sağlanması sonucu tekrardan kazanılabilir. Ancak bunun için gerekli mercilerin araştırma yapması gerekmektedir.
